TEMA 1: AS PLANTAS (5º)

TEMA 1: AS PLANTAS:
Esquema ou guón da unidade.(Posible data da proba escrita 1ª ou 2ª semana de novembro).

1. 1. Características das plantas (enlace ao libro dixital)
2. 1.1.-Partes dunha planta.
3. 1.2.-Clasificación das plantas:
1. Plantas con flores: Anxiospermas e ximnospermas.
2. Plantas sen fores: Fentos e musgos.
4. 2. A nutrición das plantas: fotosintese.
5. 3. A reprodución sexual das plantas.
6. 4. A reprodución asexual nas plantas
7. 5. A relación das plantas co contorno.

1.-CARACTERÍSTICAS das plantas:

Existe unha gran variedade de plantas. Todas teñen en común que fabrican o seu propio alimento, pero o seu aspecto pode ser moi distinto porque depende do medio no que viven.

1.1.-Partes dunha planta: 

A maioría das plantas posúan raíz, talo e follas.

-Raíz. É o órgano que fixa a planta ao solo. Absorbe a auga cos sales minerais disolvidos e, en ocasións, tamén serve como almacén de substancias.

-Follas. Son os órganos que captan a luz do sol e o dióxido de carbono. Xunto coa auga e os sales minerais do solo, utilízanos para fabricar o alimento.

-Talo. É o órgano que sostén a planta e comunica as súas distintas partes a través de dous tipos de condutos:

• Os vasos leñosos conectan as raíces coas follas.
• Os vasos liberianos conectan as follas con toda a planta.

1.2.-Clasificación das plantas:

 Ademais de raíz, talos e follas, moitas plantas posúen tamén flores, froitos e sementes. Estes órganos sérvenlles para reproducirse, e coñecelos permítenos clasificalas en dous grupos:

1.2.1.-Plantas con flores:  reprodúcense mediante sementes.

a) Anxiospermas: Teñen froitos e no seu interior hai sementes. Ex. foto debaixo: maceira 

( as sementes se atopan no interior dos froitos).

b) Ximnospermas: Non teñen froitos, pero si sementes. Ver foto debaixo, ex: piñeiro (as piñas non son os froitos, no interior están as sementes, os piñons).

(non teñen froitos pero si teñen sementes)

1.2.2.-Plantas sen flores: non producen sementes. Reprodúcense mediante esporas

Os fentos posúen raíces, follas e condutos polos que circula o zume, e os musgos, en cambio, non.

Exs:

Fentos:Teñen raíces, follas e condutos.

Musgos: Non teñen raíces, follas nin condutos.

2.- A NUTRICIÓN:

As plantas, como os demais seres vivos, necesitan alimento e enerxía para crecer, e obtéñenos mediante a nutrición. Nas plantas, a nutrición ten dúas fases:

• Fabricación do seu propio alimento nas follas mediante un proceso que se chama fotosíntese. Neste proceso despréndese osíxeno.
  
  Na fotosíntese as plantas utilizan auga, sales minerais, dióxido de carbono e a enerxía da luz do sol captada mediante a clorofila, unha substancia de cor verde que está nas follas.
• Obtención de enerxía. As plantas respiran. Ao respirar toman o osíxeno do aire a través das follas. O osíxeno do aire e os alimentos que se fabricaron na fotosíntese únense e prodúcese enerxía. Neste proceso despréndese un gas, dióxido de carbono.

Repasamos a nutrición (=alimento,fotosíntese + enerxía), consiste en fabricación do seu propio alimento e obter enerxía:

a) Función nutrición:

• As plantas absorben dióxido de carbono a través duns poros das follas chamados estomas.
• As raíces absorben do solo auga con sales minerais disoltos. Esta mestura constitúe o zume bruto. O zume bruto ascende cara ás follas a través dos vasos leñosos.
• Nas follas prodúcese a fotosíntese. Nelas o zume bruto e o dióxido de carbono transfórmanse en alimento grazas á luz solar. Neste proceso despréndese osíxeno.
• O alimento forma o zume elaborado. O zume elaborado distribúese por toda a planta a través dos vasos liberianos. Así, a planta crece.

b) Obtención de enerxía

Tanto de día como de noite as plantas necesitan enerxía. Para iso utilizan os alimentos que produciron e o osíxeno do aire.

Neste proceso, chamado respiración, despréndese dióxido de carbono.

A conclusión sería:

• As plantas obteñen o alimento para crecer e vivir mediante afotosíntese. Neste proceso libérase osíxeno.
• As plantas obteñen enerxía mediante a respiración. Neste proceso despréndese dióxido de carbono.

3.-A REPRODUCIÓN das plantas: A reproducción SEXUAL:

As plantas poden reproducirse de forma SEXUAL mediante a unión dun gran de pole e un óvulo. Este tipo de reprodución é diferente segundo a planta teña ou non teña flor e, nela, a nova planta é similar aos seus proxenitores.

3.1.-Plantas con flores:

1.1.-Flores hermafroditas: 

A flor é o órgano reprodutor da maioría das plantas. En moitas plantas, as flores teñen pistilo, que é o órgano reprodutor feminino, e estames, que son os órganos reprodutores masculinos. Este tipo de flores, como as da amendoeira, chámanse flores hermafroditas (teñen os dous órganos).

Nestas flores o pole dos estames e os óvulos do pistilo non se desenvolven á vez. Por iso, para que teña lugar a reprodución, o pole dunha flor ten que chegar ao pistilo da flor doutra planta. Este proceso, chamado polinización, prodúcese grazas a que o vento e algúns animais, como os insectos, transportan o pole.

Unha vez no pistilo da flor, o pole chega ao ovario e únese a un óvulo. Tras a unión, chamada fecundación, o ovario transfórmase nun froito e o óvulo fecundado, nunha semente.

Cando a semente cae ao chan e xermina dá lugar a unha nova planta.

1.2.-Flores masculinas ou femininas:

Nalgunhas plantas, como a aciñeira, os órganos reprodutores masculinos e femininos están en flores distintas, é dicir, existen flores masculinas e flores femininas.

3.2.-Plantas sen flores:

Por exemplo os fentos e musgos non teñen flores, a fecundación ten lugar no exterior, é dicir, fóra da planta.

O fento: posúe uns pequenos avultamentos (saquiños), chamados soros, que producen miles de esporas. Cando as esporas caen ao chan húmido, xerminan e forman un pequeno órgano. Nese órgano terá lugar a fecundación e orixínase unha nova planta (fento).

Fento reprodúcese por esporas que están nos soros (saquiños).

4.-A REPRODUCIÓN ASEXUAL das plantas:

Algunhas plantas tamén poden reproducirse de forma ASEXUAL a partir dun fragmento delas mesmas (obtense unha copia idéntica).Exemplos dos diferentes fragmentos:

Tubérculos (= talo subterráneo, ex: patacas, remolacha..)

Rizomas (= talo subterráneo, ex: grama, lirio..)

Bulbos (= follas modificadas,formado por capas.Ex: cebolas, allo, tulipán..)

Estolóns (= talo superficial, ex: amorodo..)

Escallos (= fragmento de talo, ex: vide, xeranio, hortensia..)
  

5.-Relación das plantas co entorno (o medio).

As plantas relaciónanse co medio que os rodea e tamén reaccionan ante certos estímulos como os cambios no medio. Así, as variacións ambientais de luz, de temperatura e de humidade inflúen nos seus ciclos vitais.(ex: coas estacións do ano).

As plantas móvense:

As plantas reaccionan ante certos estímulos de dúas maneiras:

5.1.-Mediante movementos que implican crecemento: Tropismos

Tropismos: 

-Fototropismo (as plantas crecen cara á luz).

-Gravitropismo (raíz cara abaixo e o talo, cara arriba).

-Hidrotropismo (raices cara ás zonas húmidas)

5.2.-Mediante movementos que NON implican crecemento: Nastias

Nastias:

-Fotonastia (oriéntanse cara ao Sol, ex: xirasoles)

-Tigmonastia (Ex: plantas carnívoras, abren o cerrar as follas)

-Termonastia (Ex: os tulipáns ábrense ou cérranse dependendo da temperatura).

Conclusión: Por tanto, podemos dicir que:

As plantas reaccionan ante a luz, o contacto, a gravidade, a humidade, o número de horas de luz e a temperatura.

Para saber máis:

Neste enlace temos o Calendario de siembra